İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG), çalıştırılan çocukların ölüm verilerine dair rapor yayımladı. Rapora göre, son 11 yılda en az 671, AKP’li yıllarda en az 907 çocuk çalışırken hayatını kaybetti.
“MESEM, tarım ve inşaat işçiliği, sokakta çalıştırma kıskacında çocuklarımız ölüyor…” başlıklı rapor, ocak ayında MESEM kapsamında staj gördüğü işyerlerinde hayatını kaybeden (kafası sac büküm makinesine 16 dakika sıkışan 14 yaşındaki çocuk işçi Arda Tonbul ve üzerine sunta bloklar devrilen 15 yaşındaki çocuk işçi Erol Can Yavuz şahsında) çocuk işçilere adandı.
İSİG raporunda yer alan verilerin yüzde 92’si ulusal basından; yüzde 8’i ise çocuk işçilerin aileleri, mesai arkadaşları ve yerel basından temin edildi.
Rapora göre, 2013-2023 yılları döneminde en az 671 çocuk işçi hayatını kaybetti.
AKP döneminde katlanan çocuk işçiliği ve çocuk işçi ölümleri
AKP’nin hayata geçirdiği tarım, sanayi, eğitim ve sosyal politikalar her geçen gün daha fazla çocuğun işçileşmesini beraberinde getirdiğine dikkat çekilen raporda, diğer yandan sanki “çocuk işçilik” yokmuş gibi bir hava verilerek bu sorunun görünmez kılınmaya çalışıldığı belirtildi.
Devletin kurumlarının çocuk işçi ölüm sayılarını düşük gösterme tutumuna dikkat çekilen raporda, 2002-2012 yıllarındaki verilen Çalışma Bakanlığının milletvekillerinin verdileri önergelere yanıtlarına göre derlendiği, 2013’ten itibaren bu verilerin yanı sıra İSİG’in çalışmalarıyla ulaşılan verilerin eklendiği belirtildi. Tabloda bu dönem arasında verilerdeki uçurum dikkat çekti.
AKP’li yıllarda çocuk işçi ölümleri şöyle sıralandı:
2002 yılında en az 1 çocuk işçi, 2003 yılında en az 18 çocuk işçi, 2004 yılında en az 29 çocuk işçi, 2005 yılında en az 27 çocuk işçi, 2006 yılında en az 29 çocuk işçi, 2007 yılında en az 28 çocuk işçi, 2008 yılında en az 29 çocuk işçi, 2009 yılında en az 12 çocuk işçi, 2010 yılında en az 24 çocuk işçi, 2011 yılında en az 24 çocuk işçi ve 2012 yılında en az 15 çocuk işçi hayatını kaybetti. Verilere göre, AKP’li yıllarda toplamda en az 907 çocuk işçi hayatını kaybetti.
Raporda, 2013 ve 2023 yılları arasında basında 18 yaşında görünen en az 180 işçinin öldüğü belirtildi ve bunların da 18 yaşını doldurmamış olabilecekleri, tek tek incelenmeleri gerektiği kaydedildi.
Yoksul ailelerin çocuklarına MESEM dayatması
Raporda, patronların doğrudan devlet tarafından desteklendiği, çocuk işçi sömürüsü yöntemi MESEM’e dair de kapsamlı değerlendirmelerde bulunuldu. Bu değerlendirmenin bir kısmında şöyle denildi:
“2021 Eylül ayından itibaren ise derinleştirilen yoksullaştırma politikaları ile Türkiye’de her yaştan insan hızla ücretliler ordusuna katıldı. Doğal olarak maddi durumu kötü olan ailelerden çocuklar MESEM tercihinde (zorunluluğunda) bulundu. Böylece bir yandan okuyup diğer yandan çalışıp diploma, kalfalık ve ustalık belgesi alma imkânları olacaktı. Ancak bu çocuklara sunulan gelecek organize sanayi bölgelerinde, gıda, metal, kimya gibi sektörlerde ara eleman olma ya da hizmet sektörü çalışanı olmaktı. Diğer yandan sağlıklarını, çocukluklarını ve gençliklerini işyerlerinde bırakacaklardı…”
Raporda, çocuk iş cinayetlerinin nedenlerine göre ve işkollarına göre dağılımına dair de kapsamlı değerlendirmeler yer aldı.
Çocuk işçiliğin sistematik bir ucuz emek sömürüsü
Çocuk işçiliğin sistematik bir ucuz emek sömürüsü olduğuna dikkat çekerek şu ifadeleri kullandı:
“Çocuk işçiler tarım sektöründe ailesiyle birlikte mevsimlik olarak ücretli veya tarlasında çalışanlardır, çocuk işçiler haftanın bir günü okulda dört günü işyerinde olan MESEM adı altında çalışanlardır, çocuk işçiler kentlerin varoşlarında aile içi emek kapsamında ücretsiz çalışanlardır, çocuk işçiler iş öğrensin diye yaz tatilinde çalışanlardır, çocuk işçiler harçlığını kazansın diye tanıdığın yanına verilenlerdir… Ama çocuk işçiler sistematik olarak Türkiye kapitalizminin daha ilköğretim çağındayken bile acımasız üretim çarklarına soktuğu oyun alanlarından koparılan çocukluğunu, gençliğini ve sağlığını işyerlerinde bırakan bu ülkenin geleceğidir. Kesinlikle arızi bir olgu değil bilinçli sistematik bir ucuz emek sömürüsüdür.”
Raporun tamamı için tıklayın.
