Amed: 16 Mart 1988’de zehirli gaz bombalarını taşıyan sekiz MİG-23 uçağı tarafından Halepçe kasabasına bombardıman düzenlendi. Halkın üzerine kimyasallar Xalepçe de 5.000’den fazla Kürt (tabi daha önce Kürt değil Kuzey Iraklılar deniyordu) öldü, 7.000’den fazla insanın da yaralandı. Ancak daha sonra bölgeye giren yabancılar tarafından bu rakamın daha da büyük olduğu tespit edildi. Saddam Hüseyin vur emrini ‘Kimyasal Ali’ lakabı ile bilinen Ali Hasan El-Mecid verdi. Katliam sonrası çocuklar engelli doğdu veya hiç hayat bulamadı. Gazeteci Ramazan Öztürk “Bütün sokaklar cesetlerle doluydu. Etrafta dayanılmaz bir koku hâkimdi. Körpecik bebelerden bazılarının derileri kavrulmuş, bazılarının vücudu mosmor kesilmişti. Cesetlerin çoğu kadın, çocuk ve yaşlı insanlara aitti. Bazı bebekler annelerinin kucağından fırlamış yerde sere serpe yatıyorlardı. Kimi evinin avlusunda kurulmuş sofra başında; kimi kapının eşiğinde; kimi bebeğini emzirirken; kimi oyun oynarken yakalanmıştı zehirli ölümün pençesine…
Şehrin dışındaki boş tarlalarda ise, toplu halde ölmüş yüzlerce insan vardı. Uzaktan bakıldığında, sanki tarlalarda ot yerine insan bedenleri biçilmişti. Bu açık hava mezarlığında, yine kadın ve çocuklar çoğunluktaydı. Hepsi birbirlerine sokulmuş, korkunç ölüme teslim olmuşlardı.
Bazıları ise, su birikintilerinin başında ölüvermişlerdi. Bunlar da, kimyasal gazların yaktığı vücutlarını suyla ıslatarak kurtulmaya çalışanlardı. Toplu cesetlerin arka planında, otlarken yine zehirli gazın etkisiyle telef olmuş ve vücutları şişmiş hayvanların görüntüsü göze çarpıyordu. Kısacası, bomba isabeti almış birkaç binanın dışında her şey yerli yerindeydi, ama bütün canlılar ölmüştü.“diyordu.
15 Mart tarihinde katliamla ilgili olarak Eğitim-Sen’in düzenlemiş olduğu sinevizyon gösterimine katıldık. Saat 5.30’da başlayan sinevizyonda duygulu anlar yaşandı. Arkamızda duran pankartta yazan “Xalepçe katliamını unutmayacağız” yazısı zihinlerimize kazındı.
Ertesi gün ise Dağ Kapı Meydanı’nda İHD basın açıklaması yaptı. Oldukça kitlesel basın açıklaması sırasında “Enfal’den Halepçe’ye, Qamişlo’dan Roboski’ye Katliamlarla Geçen Bir Tarih; İnsanlığın Yüzkarası Halepçe Katliamı. Sessiz Kalmak, Zulme Ortak Olmaktır, Halepçe’yi Unutmadık, Unutturmayacağız” yazılı büyük bir pankart açıldı.
Açıklamayı okuyan İHD Diyarbakır Şube Sekreteri Raci Bilici “bundan 24 yıl önce Ortadoğu’nun kadim halklarından biri olan Kürtlerin tarih boyunca maruz kaldıkları vahşetlerden birini daha yaşadıklarını belirterek, Halepçe’ye yapılan kimyasal silah saldırısında 6 binden fazla insanın katledildi” dedi. Bilici, “Halepçe kenti, ani ölümün dehşet verici sahnelerine, günlük işlerin ortasında donan cesetlere, avlularında oturan insanların, çocuklarını göğüslerine kaldıran kadınların, zehirli gaz bulutundan kaçarken saldırı ortasında can veren binlerin trajedisine sahne olmuştu. Gaz bütün doğal yaşamı, insanları, hayvanları, ağaçları öldürmüştü. Halepçe bir bütün olarak sessizliğe gömülmüştü. Kentin sessizliği aslında bir çığlığa dönüşmüştü. Bütün dünyaya ikiyüzlülüklerini, yalanlarını, zalimliklerini haykıran bir çığlık” diye konuştu.
Konuşmasının devamında “kimyasal silahlar Avrupa devletlerinde üretilmekte ve Irak’a gönderilmekteydi. Enfal hareketi süresince 180 bin civarında kürdün öldürüldüğü belirtiliyor. Bunların büyük kısmı sivil Kürtler veya esir alınmış Peşmerge ve sivillerden oluşmaktaydı. Bu katliamları gerçekleştiren Saddam Hüseyin ve Ali Hasan El-Mecid daha sonra idam edildi. Ancak Kürtlere yönelik gerçekleştirdikleri katliamlar ve buna destek veren ülkeler hiç soruşturulmadı. Tarih boyunca olduğu gibi, Kürtlere yönelik bu vahşet de karanlıkta kaldı. Aradan geçen 24 yıla rağmen Kürtler bu katliamı unutmamıştır. Çünkü, unutmak onaylamaktır. Biz unutarak bu zulümlerin ortağı olmayacağız.” dedi. Akşam üzeri Eğitim-Sen’e bağlı hocalar Sanat Sokağında yaşanan katliama ilişkin hazırladıkları tiyatroyu sundular. Tiyatroda çocuk olan öğretmenler oyunları esnasında gazdan zehirlenerek katledilişi anlattılar. Daha sonra 12 Mart Gazi katliamı, Beyazıt Katliamı, Xalepçe ve Roboskî katliamından oluşan sinovizyonu izlettikten sonra etkinliğe son verdiler.(Amed YDG)
